Wat is een circulaire economie?

In 2050 moet de economie in Nederland 100% circulair zijn. Dat houdt onder andere in dat afval zoals wij dat nu kennen verdwijnt. Vrijwel alles wat we straks gebruiken, wordt steeds opnieuw gebruikt. Dat betekent ook dat er bij het ontwerp al rekening gehouden moet worden met de gebruikte grondstoffen en hoe je deze later weer kunt hergebruiken voor een andere toepassing. Wat houdt een circulaire economie nog meer in en welke veranderingen zullen we doormaken?

In een circulaire economie verliezen grondstoffen, producten, reststromen en onderdelen zo min mogelijk waarde. Ook worden er in een circulaire economie hernieuwbare energiebronnen gebruikt. Vaak richten definities zich op grondstofgebruik en volgen dan de 3R-aanpak: 

1. Reduce (minimaal grondstofgebruik)
2. Reuse (maximaal hergebruik)
3. Recycle (hoogwaardig hergebruik)

Een voorbeeld van zo’n aanpak is het gebruik van bureaustoelen. Doordat veel mensen staan tijdens het werk, zijn er minder bureaustoelen nodig (reduce). Wanneer de bureaustoel zijn beste tijd gehad heeft, kan deze schoongemaakt en waar nodig hersteld worden en als tweedehands bureaustoel verkocht worden (reuse). Wanneer de stoel niet meer hergebruikt kan worden, kunnen onderdelen ervan gebruikt worden om andere stoelen op te knappen of omgesmolten worden om hiervan een nieuw product te maken (recycle). 

Een andere, veelgehoorde definitie van een circulaire economie is systeemverandering. Binnen deze definitie worden vaak de volgende drie elementen benadrukt:

1. Gesloten kringlopen
2. Hernieuwbare energie
3. Systeemdenken

In een circulaire economie is er sprake van gesloten kringlopen. Afval bestaat niet, want elke reststroom kan worden gebruikt voor het produceren van een nieuw product. Dit kan door het recyclen van afval tot nieuwe grondstoffen, maar producenten kunnen ook – na gebruik – hun producten terugnemen en herstellen voor een nieuw gebruiksleven.

Ook energie is iets dat zo lang mogelijk mee moet gaan in een circulaire economie. Zoals we weten raken de fossiele brandstoffen op en moeten we alternatieve energie gebruiken. Met de verwachting dat de vraag naar energie de komende 20 jaar 50% zal toenemen, is het belangrijk om energie duurzaam op te wekken. 

Om een volledig circulaire economie te creëren, zal iedere actor in het systeem rekening moeten houden met de keuzes die gemaakt worden. De consequenties op korte en lange termijn moeten overwogen worden.

Waarom een circulaire economie?

De bevolking neemt wereldwijd toe en daarmee ook de vraag naar grondstoffen. Tegelijkertijd neemt ook de vraag naar producten toe, wat als gevolg heeft dat er meer afval ontstaat. In een circulaire economie zijn we minder afhankelijke van de schaarste van grondstoffen en bestaat er geen afval meer, omdat alles wordt hergebruikt. Enkele voordelen die een circulaire economie met zich meebrengt zijn bijvoorbeeld minder CO2-uitstoot, kostenbesparingen en voldoende grondstoffen.

De afvalhiërarchie
Het hoogste doel in een circulaire economie is het voorkomen van afval. In de zogenoemde Ladder van Lansink staat deze op de hoogste plek, gevolgd door hergebruik. Vervolgens recycling en hoogwaardige energiewinning. Verbranden en storten heeft de minste voorkeur. 

Circulair word je zo
Benieuwd wat je zelf kunt bijdragen aan een circulaire economie? Met de volgende 5 tips maak je een goede start.

1. Kies voor lokale grondstoffen om je ecologische voetafdruk te verkleinen.
2. Denk aan de lange termijn: houd bij het inkopen of ontwerpen van producten rekening met de recycling naderhand.
3. Ga van bezit naar gebruik. Wanneer je producten van de producent leent, zal deze ervoor zorgen dat de producten makkelijk te repareren zijn en lang meegaan.
4. Werk samen! Een circulaire economie is pas echt mogelijk als je samenwerkt. Ga met leveranciers en afnemers in gesprek en bespreek je doelen, vergissingen en obstakels en zoek naar nieuwe kansen.
5. Experimenteer, wees niet bang om een fout te maken. De circulaire economie is relatief nieuw en het is niet gek dat er wel eens iets fout gaat. Omring jezelf met gelijkgestemden en durf te doen!

Heb je een vraag voor ons? Stel hem hier